ความศรัทธเจ้าแม่กวนอิมหยกในทุกวันนี้ ไม่ได้เริ่มต้นจากความงมงายแต่มาจากเรื่องเล่าตำนานที่มีเหตุผล เป็นตำนานที่ซ่อนไว้ซึ่งปริศนาธรรมที่คมคาย
เจ้าแม่กวนอิมหยก ที่เป็นหินหยกและมีรูปพระแม่อยู่ในอากัปกิริยาหรือในอิริยาบถต่าง ๆ ที่บางคนอาจจะเรียกว่าเป็นปางต่าง ๆ นั้น นับว่าเป็นสิ่งที่ผู้มีความเลื่อมใสศรัทธาในองค์พระแม่มักจะมองหาเพื่อเช่าบูชาเป็นสิ่งมงคลติดกายหรือเอาไว้บูชาภายในบ้านเรือน เพื่อให้ตนเองและคนในครอบครัวเกิดความสุขสวัสดิมงคล มีความร่มเย็น มีหลาย ๆ คนมีความศรัทธาในพระแม่อยู่แล้วแต่ไม่เคยมีรูปสลักองค์บูชาหรือสร้อยคอเจ้าแม่กวนอิมหยกหรือเป็นสร้อยประคำข้อมือ เอาไว้บูชาเลย จึงคิดว่าเมื่อมีโอกาสจะลองหามาบูชาเพื่อความร่มเย็นของชีวิตบ้าง
แต่ก่อนที่จะตัดสินใจเลือกเช่าบูชาองค์เจ้าแม่กวนอิมหยก ไม่ว่าจะเป็นแบบไหนก็ตาม เราก็ควรจะต้องมารู้เรื่องราวตำนานของท่านกันเสียก่อนว่า “เจ้าแม่กวนอิม” หรือ พระโพธิสัตว์กวนอิมนั้น ท่านเป็นผู้ใด คุณธรรมและบารมีใดที่ท่านได้บำเพ็ญเพียรเพื่อเป็นแบบอย่างแก่มนุษย์ปุถุชนให้เราได้เจริญรอยตามในการบำเพ็ญเพียรบ้าง เรามาเปิดบันทึกตำนานเจ้าแม่กวนอิมกันเลย ณ บัดนี้
ตำนานกำเนิดเจ้าแม่กวนอิมกระแสหลัก
เชื่อว่าหลายคนอาจจะพอทราบมาบ้างว่า เรื่องราวเกี่ยวกับกำเนิดของพระโพธิสัตว์กวนอิมนั้น เรื่องราวกระแสหลักก็จะเป็นตำนานของเจ้าหญิงเมี่ยวซ่าน อันเป็นตำนานที่นำมาสู่ความศรัทธาบารมีในเจ้าแม่กวนอิมหยกที่เป็นวัตถุมงคลนำโชคลาภและความโชคดีในปัจจุบัน เรื่องราวในตำนานอาจมีบางจุดที่เหมือนกันและต่างกันไปบ้าง ตามแต่ความเชื่อและเรื่องเล่าขายที่สืบต่อกันมาในแต่ละท้องถิ่น ไม่ว่าเรื่องราวจะเหมือนหรือต่างกันอย่างไรก็คงไม่สำคัญนัก เพราะความเชื่อและความศรัทธาในองค์ท่านก็มีมายาวนานนับร้อยนับพันปีมาแล้ว โดยตำนานกระแสหลักมีอยู่ว่า
ในสมัยปลายราชวงศ์โจว ณ บริเวณพื้นที่เขตตะวันตกของจีน ได้มีอาณาจักรหนึ่งที่ชื่อว่า อาณาจักรชิงหลิน มีผู้คนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก และมีกษัตริย์ผู้ครองนครคือ พระเจ้าเมี่ยวจวง ด้วยประองค์มีประปรีชาสามารถในการศึก จึงทำให้สามารถทำการรบเพื่อขยายอาณาเขตของเมืองไปได้อย่างกว้างขวาง พระองค์มีพระราชธิดา 3 พระองค์ คือ เมี่ยงเชง เมี่ยวหยินและเมี่ยนซ่าน(บางสำเนียงก็ออกเสียงเป็นเมี่ยวเซี่ยง) แม้พระเจ้าเมี่ยวจวงจะเป็นกษัตริย์นักรบ แต่พระองค์ก็ไม่มีราชบุตร มีแต่ราชธิดา การจะหาผู้ที่จะสืบต่อสันตติวงศ์รวมถึงผู้ที่มาช่วยในการรบปกบ้านป้องอาณาจักรจึงดูจะมีปัญหา ทางออกก็คือ ต้องให้พระธิดารีบออกเรือน เมื่อพระธิดาของพระองค์ถึงวัยออกเรือน พระธิดาองค์โตก็ได้ออกเรือนกับราชบัณฑิตผู้ปราดเปรื่อง พระธิดาองค์ที่ 2 อภิเษกกับนายทหารฝีมือดีเป็นแม่ทัพใหญ่ ส่วนพระธิดาองค์สุดท้องคือเมี่ยวซ่าน ผู้ที่มีพระสิริโฉมกว่าพี่สาวทั้งสองมากกลับมิปรารถนาจะออกเรือนมีคู่ครองแต่อย่างใด ในทางตรงกันข้ามพระธิดาเมี่ยวซ่านกลับมีพฤติกรรมหลาย ๆ ประการที่ขัดต่อพระราชหฤทัยต่อพระบิดาด้วย
จุดเริ่มต้นความเชื่อเจ้าแม่กวนอิมช่วยให้รวยและไร้โรคภัย
พระธิดาเมี่ยวซ่าน ทรงมีพระเมตตากรุณามาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ทรงหาโอกาสที่จะช่วยเหลือผู้ที่ลำบากยากจน หรือที่ต้องทนทุกข์กับความเจ็บป่วยอยู่เสมอ จากเรื่องราวในตำนานส่วนนี้ บ่งบอกถึงพระลักษณะนิสัยขององค์เจ้าแม่กวนอิมได้อย่างชัดเจนว่า พระองค์เปี่ยมไปด้วยความรักและความเมตตา จึงเป็นจุดเริ่มต้นของความเชื่อความศรัทธาในบารมีขององค์ท่านเรื่องที่ว่า พระองค์ท่านจะทรงพระเมตตากรุณา ช่วยปลดเปลื้องความทุกข์ยากแก่สรรพสัตว์ทั้งมวล จึงเป็นที่มาว่า ผู้ใดได้บูชาหรือมีรูปสลักเจ้าแม่กวนอิมหยกติดกายพระเมตตากรุณาที่มีอยู่เปี่ยมล้นขององค์ท่าน จะช่วยให้ผู้นั้นไม่พบกับความยากจน จะทำสิ่งใดก็ไม่ขัดสน ทำธุรกิจการค้าก็จะมีแต่ความเจริญงอกงาม บารมีของพระองค์จะช่วยปัดเป่าขจัดโรคภัย เคราะห์กรรมใดก็จะทุเลา จากหนักก็จะกลายเป็นเบาทั้งสิ้น
ที่มาความเชื่อว่าบูชาเจ้าแม่กวนอิมหยกแล้วชีวิตไม่ตกอับ
เมื่อทัศนคติต่าง ๆ ขององค์พระธิดาเมี่ยวซ่าน ไม่ได้ตรงกับพระราชหฤทัยของพระเจ้าเมี่ยวจวงผู้เป็นพระราชบิดาเลยแม้แต่น้อย จึงทำให้พระเจ้าเมี่ยวจวงรู้สึกไม่พอพระทัยต่อพระธิดาองค์สุดท้องอย่างมาก พยายามที่จะหาคู่ครองให้พระธิดาเมี่ยวซ่าน แต่พระธิดาก็ยืนยันคัดค้านที่จะไม่แต่งงาน ซ้ำยังบอกอีกด้วยว่า พระองค์ประสงค์ที่จะสละทางโลกเพื่อจะออกบวชเป็นภิกษุณี จะทำการบำเพ็ญเพียรเพื่อขจัดบาปและบำเพ็ญกุศลจนกว่าจะได้บรรลุพระโพธิญาณ อันจะได้ช่วยให้ผู้คนทั้งหลายได้พ้นทุกข์ด้วย พระเจ้าเมี่ยวจวงสดับดังนั้นก็ยิ่ง โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ จึงทรงเนรเทศพระธิดาเมี่ยวซ่านออกไปจากเมืองและให้ไปบวชเป็นภิกษุณีตามที่ใจปรารถนา แต่พระองค์มีพระบัญชาตามมาด้วยว่าห้ามใครปรนนิบัติรับใช้หรือดูแลพระธิดาเมี่ยวซ่านให้ได้รับความสะดวกสบายทั้งสิ้น เพราะต้องการพระธิดาของพระองค์ได้รับความลำบาก
แต่สิ่งที่เกิดขึ้นหาเป็นเช่นนั้นไม่ เพราะบารมีที่พระธิดาเมี่ยวซ่านสั่งสมมาในภพชาติก่อน ๆ อีกทั้งเทวดาฟ้าดินต่างรับรู้ว่าพระธิดาจะมาบำเพ็ญเพียรเป็นโพธิสัตว์เพื่อการบรรลุรู้แจ้งในชาตินี้ เหล่าเทพเทวดาจึงลงมาช่วยเนรมิต ให้การงานตักน้ำผ่าฟืนทุกอย่างสำเร็จเสร็จลงอย่างง่ายดาย โดยที่พระองค์แทบไม่ต้องเหนื่อยเลย เกร็ดตำนานในจุดนี้ก็เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ผู้มีจิตศรัทธาที่ต้องการบูชาเจ้าแม่กวนอิมหยกควรรู้เช่นกัน เพราะจากที่ตำนานกล่าวไว้เช่นนี้ทำให้ เกิดความเชื่อที่ว่าใครที่บูชาเจ้าแม่กวนอิม ก็มักจะมีเทพเทวดามาคอยปกปักอารักษ์ดูแล ช่วยทำให้ชีวิตไม่ตกอับนั่นเอง
เจ้าแม่กวนอิมหยกช่วยให้แคล้วคลาดปลอดภัย
เมื่อพระเจ้าเมี่ยวจวงทรงรับรู้ว่า พระธิดาของพระองค์เมื่อออกบวชแล้วไม่ได้ลำบาก อีกทั้งยังได้เผยแผ่คำสอนให้คนมีเมตตากรุณาต่อสรรพชีวิตเช่นนี้ พระองค์ก็ทรงกริ้วหนักและเป็นกังวลมากกว่าเดิม เพราะเกรงว่าเมื่อผู้คนเชื่อในคำสอนนั้นแล้ว ผู้คนจะไม่มีจิตใจในการรบพุ่งทำสงครามเพื่อบ้านเมือง พระองค์จะตัดสินพระทัยทำอะไรที่รุนแรงอย่างวู่วามโดยมีคำสั่งให้ทหารไปเผาอารามที่ภิกษุณีเมี่ยวซ่านจำพรรษาอยู่ แต่ภิกษุณีเมี่ยวซ่านได้อธิษฐานจิตขอรับเคราะห์กรรมต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นกับผู้คนและอารามไว้แต่เพียงผู้เดียว เทพเทวดาต่างพากันอนุโมทนาสาธุในความเสียสละและทานอันยิ่งใหญ่ จึงโปรยฝนลงมาดับไฟที่กำลังไหม้อาราม เหตุการณ์ยิ่งทำให้พระเจ้าเมี่ยวจวงพิโรธหนัก ถึงขั้นตัดสินใจสั่งให้ประหารภิกษุณีเมี่ยวซ่าน พอภิกษุณีเมี่ยวซ่านทรงทราบความก็มิได้หวั่นเกรงต่อความตาย ในจิตมีแต่ความเสียดายที่ชาตินี้เกิดมายังมิทันได้ทดแทนพระคุณผู้เป็นมารดาก็ต้องมาตายจากแล้ว เมื่อทหารจับตัวภิกษุณีเมี่ยวซ่านไปให้เพชฌฆาตประหาร ไม่ว่าเพชฌฆาตจะใช้ดาบพันพระศอไปเท่าไหร่ ก็ไม่สามารถทำอะไรภิกษุณีเมี่ยวซ่านได้เลย ดาบสะท้อนกลับอย่างเดียว จนเพชฌฆาตเปลี่ยนวิธีพยายามใช้ผ้าแพรมารัดพระศอเพื่อให้ภิกษุณีเมี่ยวซ่านหมดลมหายใจไปเอง ขณะที่ภิกษุณีเมี่ยวซ่านใกล้จะหมดสติ ก็ปรากฏหมอกควันขาวเต็มทั่วบริเวณและมีเทพแปลงกายเป็นเสือมาช่วยภิกษุณีเมี่ยวซ่านให้รอดจากประหารมาได้
เกร็ดจากตำนานในช่วงนี้ ก็เป็นอีกจุดหนึ่งที่นำมาสู่ความเชื่อความศรัทธาที่ว่า ผู้ใดที่ปฏิบัติตนอยู่ในศีลในธรรมสม่ำเสมอและได้มีเจ้าแม่กวนอิมหยกไว้ในครอบครอง หรือหมั่นบูชาองค์พระโพธิสัตว์ท่านอยู่เรื่อย ๆ ไม่ว่าจะเดินทางด้วยทางรถทางเรือ ขึ้นเหนือล่องใต้ก็จะมีแต่ความแคล้วคลาดปลอดภัย รอดพ้นจากภยันตรายต่าง ๆ ภูตผีวิญญาณศัตรูหมู่มารก็มิอาจทำอันตรายใด ๆ ได้จะรอดปลอดภัย หรือมีผู้มาช่วยเสมอ ลักษณะเฉกเช่นเดียวกับเรื่องราวที่ปรากฏในตำนาน
นี่คือตำนานส่วนหนึ่งของการกำเนิดพระโพธิสัตว์กวนอิม แต่ตำนานยังไม่จบ ก็ขอให้ทุกท่านโปรดติดตามใน เจ้าแม่กวนอิมหยก|ย้อนรอยศรัทธาผ่านตำนานเมี่ยวซ่าน EP.2 กันต่อไป แต่จากตำนานใน EP นี้ก็คงทำให้ทุกท่านพอทราบที่มาแล้วว่า ทำไมผู้คนจึงมีความเชื่อความศรัทธาในอิทธิฤทธิ์ความศักดิ์สิทธิ์องค์พระแม่กวนอิม เหตุใดทุกท่านจึงควรหาเจ้าแม่กวนอิมหยกไว้บูชาเพื่อความเป็นสิริมงคลในด้านต่าง ๆ ของชีวิต และเราก็เชื่อมั่นเสมอมาว่าด้วยพระบารมีและพระเมตตากรุณาขององค์ท่าน จะเป็นกำลังที่บันดาลให้ทุกท่านประสบแต่ความโชคดีในชีวิตเสมอ พบกันใน EP ถัดไป
Resource
https://th.wikipedia.org/wiki/กวนอิม
https://www.thairath.co.th/horoscope/belief/2037328
https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Guan_Yin#Legend_of_Miao_Shan